بدرفتاری بچه‌ها در مهمانی آدم را در بد موقعیتی گرفتار می‌کند. هرچه نباشد در یک جمع هستیم و مهمانی هم جای مناسبی برای تربیت و ادب کردن کودک نیست. اما اگر به قول معروف او دیگر شورش را دربیاورد چه؟ با نحوه برخورد با بچه بی ادب آشنا شوید.
آداب رفتن به مهمانی برای بچه ها
بیایید با هم روراست باشیم؛ حفظ آرامش در چنین شرایطی اصلاً آسان نیست، ولی این را فراموش نکنید که معمولاً کودک از روی خصومت این کارها را انجام نمی‌دهد. بچه‌ها، مخصوصا کم‌سن و سال‌تر‌هایشان، هنوز به سنی نرسیده‌اند که درک کنند که انجام بعضی کارها و زدن بعضی حرف‌ها در جلوی جمع درست نیست. مثلاً ممکن است کودک به صاحب مجلس بگوید که: «پس کی شام می‌خوریم؟» اما اگر اوضاع از کنترل خارج شد و کودک عملاً داشت مهمانی را به‌هم می‌ریخت یا روی کسی دست بلند می‌کرد، مسلماً باید هرچه زودتر جلویش را گرفت.
بدرفتاری کودک ممکن است باعث شود فکر کنید که شاید پدر یا مادر خوبی نیستید، اما این واقعیت ندارد. رفتار نادرست دلبندتان نمودِ شخصیت شما نیست. با آنکه ممکن است نگاه چپ‌چپ اطرافیان باعث آزارتان شود، حواستان باشد که مهم کودک شما است، نه نگاه‌های سرزنش‌بار دیگران.
چگونه به بهتر شدن رفتار کودکان در مهمانی کمک کنیم؟
بدرفتاری بچه‌ها در مهمانی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. سر رفتن حوصله یا بالا بودن سطح انرژی و نیاز به خالی کردن آن جزو این دلایل است؛ همچنین احساس غریبی کردن با دیگران یا دوست نداشتن مهمانی. برای بهتر شدن رفتار کودکان در مهمانی و کنترل رفتار کودک در مهمانی نکات زیر را رعایت کنید:
۱. آرامش خود را حفظ کنید
بدرفتاری کودک در مهمانی چیزی نیست که بشود به‌طور قطعی از آن جلوگیری کرد. زمانی که چنین اتفاقی می‌افتد، حفظ آرامش از مهم‌ترین کار‌هایی است که باید انجام بدهیم. از کوره در رفتن ما اصلاً فایده‌ای ندارد؛ اینطوری فقط اوضاع بدتر می‌شود و ممکن است به دست خودمان مهمانی را خراب کنیم. بهترین کار این است که آرامش خود را حفظ کنیم، چند نفس عمیق بکشیم و فکر کنیم که چه کار باید کرد.
زمانی که با فرزندتان صحبت می‌کنید، به‌آرامی با او حرف بزنید. اصلاً سرش فریاد نکشید، تا جلوی دیگران شرمنده نشود. یادتان باشد که در جمع هستید و هرچه نباشد او فقط یک بچه است. تا جای ممکن سعی کنید در خلوت با او درباره رفتارش صحبت کنید و ترجیحاً تنها خودتان دوتا.
به‌جای امر و نهی کردن، روی پیشنهاد دادن تمرکز کنید که برای اداره کردن بچه‌ها در مهمانی مؤثرتر است. برای مثال، اینکه بگویید: «چرا قبل از اینکه سراغ بازی بروی، غذایت را نمی‌خوری؟» بسیار بهتر از آن است که بگویید: « بنشین و غذات رو بخور.»
تا جایی که می‌شود، آرام باشید و درهمین‌حین حواستان باشد که از کلماتی استفاده کنید که فرزندتان محبت شما نسبت به خودش را حس کند.
۲. به فرزندتان گوش بدهید
شاید رفتار بد کودک دلیل موجهی داشته باشد. پس با او صحبت کنید و سعی کنید مشکل را پیدا کنید. بادقت به حرف‌هایش گوش بدهید. بچه‌ها زمانی که گوش شنوا داشته باشند، حالشان بهتر می‌شود.
مشکلی را که کودک به شما گفته، تکرار کنید تا مطمئن شوید که درست متوجه‌اش شده‌اید. اگر مشکلش منطقی است و بهانه به نظر نمی‌آید، سریع به آن رسیدگی کنید تا کار به داد و بیداد نکشد. اگر از باختن در بازی ناراحت است، او را به گوشه‌ای بکشانید و برایش توضیح دهید که این رسم زندگی است؛ یکی می‌برد و یکی می‌بازد. به او یاد بدهید که چطور شکست‌هایش را بپذیرد و تأکید کنید که باختن هیچ اشکالی ندارد. شاید این کارها برای آرام کردن بچه کافی نباشد، ولی دستِ کم او را به فکر می‌اندازد.
دلیل دیگر برای گوش دادن به کودک این است که شاید رفتار نادرست او در مهمانی تنها برای جلب توجه شما باشد. به‌هرحال بچه‌ها گاهی بدجوری دلشان می‌خواهد توجه پدر و مادر را به خودشان جلب کنند.
۳. قوانین‌تان را برایش توضیح بدهید
گذاشتن قانون برای رفتار کودک، در زمان حضور در بیرون از خانه، کار مفیدی است. با این کار می‌شود از بدرفتاری او، به‌ویژه در مهمانی‌ها جلوگیری کرد. اما صرف قانون گذاشتن کافی نیست؛ شما باید دلیل قانون‌های‌تان را هم توضیح بدهید. اینطوری خیال‌تان راحت است که کودک هرجا که باشد، درست رفتار خواهد کرد.
اگر قانون‌های‌تان را برای کودک جا انداخته باشید و ثبات به خرج بدهید، او می‌داند که چطور باید رفتار کند. اگر در زمان آشوب درست کردن، قوانین را به فرزندتان یادآوری کنید، چه بسا که دست از شلوغ‌کاری بردارد.
۴. عصبانیت‌تان را سر کودک خالی نکنید
اگر فرزندتان در مهمانی مشکل درست کرده و خودتان هم حال و حوصله ندارید، خالی کردن احساسات منفی‌تان سر او می‌تواند خطرناک باشد. در این شرایط ممکن است چیزی به او بگویید که کدورت به وجود بیاورد. حرفی را هم که زده شده، نمی‌شود راحت پس گرفت. اصلاً داد و بیداد کردن سر کودک شاید او را به شلوغ‌کاری بیشتر ترغیب کند. پس تا جایی که می‌توانید، خونسرد و صبور باشید. در واقع شاید اصلاً فرزندتان علت عصبانیت‌تان نباشد.
با غُرغُر و عصبانیتِ فرزندتان هم با صبر و حوصله برخورد کنید. بچه‌ها بسیار تأثیر‌پذیر هستند و سعی می‌کنند هرچیزی را که می‌بینند تقلید کنند؛ به ویژه رفتار والدین را. پس تلاش کنید بهترین الگو برای دلبندتان باشید؛ حتی زمانی که رفتارش شایسته نیست.
به جای نیش و کنایه زدن از کلمات آرام و محترمانه استفاده کنید. یادتان باشد که با دلبندتان زیر یک سقف زندگی می‌کنید و به‌خاطر یک مهمانی نباید به یکدیگر بی‌حرمتی کنید. یک شب که هزار شب نمی‌شود.
۵. حد و مرز تعیین کنید
حد و مرز تعیین کردن برای بچه‌ها، با توجه به کنجکاوی و انرژی زیاد آن‌ها، شاید کار دشواری باشد، اما غیرممکن نیست. همیشه می‌شود با آن‌ها قاطعانه و مؤثر، اما با محبت و آرامش صحبت کرد.
در مهمانی اینطور نیست که مجبور باشید هر چیزی را که فرزندتان می‌خواهد قبول کنید، تنها برای اینکه او داد و بیداد راه نیندازد. به او نشان دهید که با بدخلقی نمی‌تواند کارش را پیش ببرد. بودن در جلوی جمع دلیل نمی‌شود که با هرچه می‌خواهد موافقت کنید.
حتی زمانی که کودک بدخلقی می‌کند، حد و مرز‌ها باید اعمال شود. با آنکه آزادی دادن به کودک، کار خوب و لازمی است، نباید او را کلاً به حال خودش و به امان خدا ر‌ها کرد. با قاطعیت و مهربانی، محدودیت‌هایی برایش بگذارید و در مهمانی، او را از سر خودتان باز نکنید.
بچه‌ها بالاخره بعضی وقت‌ها اوقات‌تلخی می‌کنند؛ گاهی در بدترین زمان ممکن. به‌ویژه بدخلقی در مهمانی که خیلی پیش می‌آید. آن‌ها ممکن است روی اعصاب‌تان راه بروند، ولی فریاد کشیدن سرشان و خجالت‌زده کردنشان چاره کار نیست. کلید حل این مشکل آن است که حتی زمانی که آن روی‌شان بالا آمده، با آن‌ها با نرمی و مهربانی برخورد کنیم. با رفتار سازنده و محبت‌آمیز می‌توانیم آن‌ها را به رفتار مثبت تشویق کنیم.
آموزش رفتار مناسب در مهمانی به کودکان
درست است که شرکت در مهمانی معمولاً کار لذت‌بخشی است، اما برای همه اینطور نیست. زمانی که فرزندتان را با خود به مهمانی می‌برید، خوش گذشتن یا نگذشتن شما در مجلس به رفتار او بستگی دارد. حتماً از پدر و مادر‌های دیگر شنیده‌اید که بدخلقی بچه‌ها چطور می‌تواند یک دورهمی عالی را خراب کند. زیاد پیش می‌آید که بچه‌ها در دل مهمانی، رفتار نامناسبی از خودشان نشان دهند یا آدابی را که به آن‌ها یاد داده‌ایم از یاد ببرند و والدین‌شان را خجالت‌زده کنند. اصلاً یکی از دلایلی که خیلی از پدر و مادر‌ها چندان تمایلی ندارند که بچه‌های کوچک‌شان را به مهمانی ببرند همین است.
این‌ها بعضی از دلایل رفتار نامناسب بچه‌ها در مهمانی هستند:
- درست تربیت نشدن کودک
- علاقه نداشتن کودک به حضور در مهمانی‌ها
- خجالتی بودن یا درونگرا بودن او
- نجوشیدن با میزبان یا سایر مهمان‌ها
- نداشتن همبازی یا کودک هم‌سن و سال در مجلس
- کسل‌کننده بودن مهمانی و دورهمی‌ها برای کودک
- مقاومت در برابر کنترل‌گری والدین
- تلاش مذبوحانه (!) برای اینکه دیگر او را به مهمانی نیاورند
- خستگی یا استرس زیاد
- اختلالات یا مشکلات رفتاری
- تلاش برای خجالت‌زده کردن والدین در برابر دیگران
- بدحالی یا بیماری کودک
اگر دلیل بدرفتاری کودک یکی از موارد بالا باشد، قاعدتاً والدین باید دنبال راه‌حل بگردند. اما اگر علت آن هیچ‌کدام از این‌ها نباشد، پدر و مادر باید آداب مهمانی را به دلبندشان یاد بدهند. کلاً برای آنکه کودک در مهمانی‌ها با دیگران درست معاشرت کند، باید آداب مهمانی و میزبانی را به او آموزش داد که در ادامه درباره‌اش صحبت می‌کنیم:
آموزش آداب میزبانی به کودک
اگر برای میزبانی آماده می‌شوید، به دلبندتان بگویید که او هم خواه ناخواه بخشی از برنامه است. میزبان خوب بودن را به او یاد دهید و طوری رفتار کنید که در نظرش کار سختی به نظر بیاید که ناچار است آن را انجام بدهد. بچه‌ها عاشق چالش هستند و احتمالاً تمام تلاش‌شان را برای سربلند بیرون آمدن از آن انجام می‌دهند. مسائلی که برای میزبانی باید به فرزندتان یاد بدهید عبارتند از:
- طرز برخورد با مهمان‌ها
- شیوه خوش‌آمدگویی به مهمان‌ها
- نحوه رفتار در برابر سالمندان و بزرگ‌ترهای فامیل
- طرز تشکر از کسانی که به او هدیه می‌دهند یا لطفی در حقش می‌کنند
- آداب پذیرایی از مهمان
- اصول میزبان بی‌نقص بودن
- اینکه چکار کند تا به بچه‌های حاضر در مهمانی خوش بگذرد
تکنیک های کنترل کودک در مهمانی
بعضی وقت‌ها بچه‌ها آنقدر در فضای مهمانی غرق می‌شوند و اصطلاحاً جَو می‌گیردشان که انگار هرچه ادب و تربیت یادشان داده‌ایم از ذهن‌شان می‌پرد! در چنین مواقعی می‌توانید این روش های کنترل کودک در مهمانی را به کار بگیرید:
- آماده شوید: جهت کنترل رفتار کودک در مهمانی تا جای ممکن از برخورد «پیشگیرانه» استفاده کنید. یعنی زمانی که به جایی دعوت شدید، پیش از آنکه وارد مجلس بشوید رفتار فرزندتان را زیر نظر بگیرید تا ببینید که آیا در سطح انتظارتان هست یا نه. می‌توانید لیستی از قوانین مهمانی رفتن آماده کنید و قبل از خارج شدن از خانه، آن‌ها را با دلبندتان مرور کنید. اگر در مهمانی حرکت ناپسندی از فرزندتان سر زد، با یک یادآوری، او را متوجه اشتباه‌اش بکنید.
- تمرین کنید: اگر فرزندتان کم‌سن و سال است، با خاله‌بازی و نقش بازی کردن، مهمانی رفتن را در خانه با هم تمرین کنید. این کار برای تاکید روی آداب و جا انداختن آن‌ها برای کودک، مفید است.
- حرمت‌ها را نگه‌دارید: در حضور مهمان‌های دیگر، فرزندتان را سرزنش نکنید. او را به اتاقی ببرید که کسی در آنجا نباشد (مثلا به بالکن) و سپس به او تذکر بدهید. مختصر و واضح صحبت کنید. تنها از اشتباه او حرف نزنید؛ بلکه انتظاری را هم که دارید به او بگویید.
- فرصت بدهید: گاهی مهمانی از سطح انتظارات کودک مفصل‌تر و شلوغ‌تر است. بعضی وقت‌ها هم سرعت اتفاقات آنقدر بالا است که بچه سردرگم می‌شود. کودک ممکن است دستپاچه یا سرخورده شود و برای پنهان کردن این احساسات، به رفتار تند رو بیاورد. در چنین وضعیتی شاید بهتر باشد که فرزندتان را برای چند دقیقه به گوشه‌ای خلوت بکشانید تا نفسی تازه کند. به او کمک کنید روی مسائل مثبت تمرکز کند. لیوان آبی به او بدهید، در آغوشش بگیرید و ببوسیدش و سپس درحالی‌که دستش را گرفته‌اید، باهم به مهمانی برگردید.
