آشنایی با اختلال شخصیت اضطراب جدایی در کودکان

آشنایی با اختلال شخصیت اضطراب جدایی در کودکان نام این مقاله از وب سایت رسمی افرادخت می باشد. در این مقاله به توضیح و تعریف اختلال شخصیتی اضطراب جدایی پرداخته شده است. تیم روانشناسی، آموزشی، تربیتی و فرهنگی افرادخت در این مقاله قصد دارد تا شما را با علائم و نحوه درمان و خطراطی که ناشی از اخلال شخصیت اضطراب جدایی در کودکان به وجود می آید را بررسی نماید.

اختلال شخصیت اضطراب جدایی

در شرایطی که اضطراب جدایی خارج از مرحله رشدی طبیعی، در بازه طولانی تجربه شود و به حدی زیاد باشد که فعالیت‌های فرد را مختل کند، گفته می‌شود فرد دچار “اختلال اضطراب جدایی” (Separation Anxiety Disorder | SAD) است.

اضطراب جدایی حالتی است که در آن فرد در زمان دوری از خانه، خانواده یا عزیزان خود، نشانه‌های شدید اضطراب و خشم را تجربه می‌کند.

تجربه این اضطراب در خردسالان در حدود هشت ماهگی آغاز می‌شود، به طوری که آن‌ها از جدایی از والدین خود (یا نزدیکان دیگر، مثل پدربزرگ و مادربزرگ،‌ پرستار همیشگی و…) می‌ترسند.

در حدود دو تا سه‌سالگی کودکان کم‌کم متوجه می‌شوند که پدر و مادر آن‌ها اگر از پیششان بروند، باز خواهند گشت.

از سوی دیگر استقلال و توانایی‌های خود-مراقبتی خود را درک می‌کنند و این علائم از بین می‌روند.

این بخشی از رشد طبیعی و به‌هنجار است، با این حال در برخی افراد این نشانه‌ها نه تنها به قوت خود باقی می‌ماند، بلکه در سنین مدرسه و حتی بزرگسالی به شکلی شدیدتر همراه فرد خواهد بود.

گاهی نیز این علائم محو از بین می‌رود اما در سن دیگری پس از رخدادی منفی، مجدد ظاهر می‌شود.

آشنایی با اختلال ترس از جدایی

فعالیت مختل شده در کودکان می‌تواند مدرسه رفتن یا بازی با همسالان باشد.

براساس تشخیص و آماری اختلالات روانی دی اس ام ۵ این اختلال در مرحله اول تنها ترس از ترک از خانه و جدا شدن از یک فرد خاص همراه است.

سطح اضطراب در کودک باید بالاتر از سن و سطح رشد او باشد که بتوان به آن اختلال اضطراب جدایی در کودکان گفت.

اختلال اضطراب جدایی معمولا در نوزادان در بازه زمانی ۸ تا ۱۲ ماهگی بروز پیدا می کند و بعد رد سن ۲ سالگی کاملا بهبود پیدا می کند.

این اضطراب می تواند نشانه ای از یک اختلال شدید اضطرابی باشد. اگر این ترس در کودکان شما جدی است و شدت و زمان آن طولانی است باید حتما در این زمینه از یک متخصص کمک بگیرید.

درمان اختلال شخصیت اضطراب جدایی در کودکان

اغلب روش درمانی که برای این اختلال در نظر گرفته شده است؛روان درمانی و دارو درمانی است.

روان درمانی شامل مجموعه ای از تکنیک هاست که درمانگر برای کاهش علائم اضطراب جدایی از خود نشان می دهد.

در روش رفتار درمانی شناختی به کودک آموزش داده می شود که چگونه با ترس خود مقابله کند.

کودک یاد میگیرد که چگونه این ترس از جدایی و عدم اطمینان را مدیریت کند. همچنین به والدین آموزش هایی داده می شود که چگونه حمایت عاطفی درستی داشته باشند و در کنار آن استقلال متناسب با کودک را تشویق کنند.

در شرایطی که شرایط کودک نابسامان است. ترکیب دارو و CBT مورد استفاده قرار می گیرد.

دارو های ضد افسردگی و مهارکننده ها در درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان مورد استفاده قرار می گیرند. این درمان به کودکان بزرگتر بیشتر پیشنهاد می شوند.

درمان اضطراب جدایی در کودکان در خانه

برای درمان اضطراب جدایی در کودکان علاوه بر درمان توسط روانشناس لازم است والدین نیز مواردی را به‌کار بگیرند تا به این صورت درمان کودک به‌درستی انجام شود.

همراهی والدین می‌تواند در فرآیند درمان بسیار تاثیرگذار باشد. برخی از این موارد را در ادامه ذکر می‌کنیم:

• همزمان با درمان حرفه‌ای توسط روانشناس والدین می‌توانند از روانشناس اطلاعات درستی را درباره اختلال اضطراب جدایی کودک خود دریافت کنند. تا بتوانند کودک خود را درک و او را در مسیری بهبودی یاری کنند.
• سعی کنید جلسات درمانی را به صورت مستمر ادامه دهید. بین جلسات وقفه نیندازید تا کودک به خوبی با این شرایط سازگار شود و درمان اثربخش باشد.
• شما باید عوامل ایجاد و تحریک اضطراب در کودکتان را شناسایی کنید. راهکارهایی را که توسط درمانگر ارائه می‌شود تمرین و در مواقع نیاز اعمال کنید.
• به کودک اطمینان دهید که نگرانی او موقتی و قابل بهبودی است و او را تشویق کنید.
• به احساسات کودک خود گوش کنید؛ ولی از نصیحت کردن بپرهیزید.
• به کودک کمک کنید تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
• اضطراب خود را کنترل کنید. در چنین مواردی والدین ممکن است به دلیل نگرانی برای فرزندشان آشفته و مضطرب شوند، اما باید توجه کرد که کنترل این اضطراب و عدم انتقال آن به کودک می‌تواند گام موثری در فرآیند درمان باشد.
• یکی از موارد مهم و قابل توجه در درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان، همراهی والدین است.
  بخش مهمی از درمان اضطراب جدایی در کودکان بر عهده والدین است. والدین علاوه بر مراجعه به‌موقع به روانشناس و قرار دادن کودک در فرآیند درمان باید در تمام مراحل کودک را یاری کنند.
  زیرا کودکان در سنین پایین نیازمند حمایت و همراهی والدین هستند. اگر والدین، کودک را در طی فرآیند درمان همراهی نکنند، درمان بی‌فایده خواهد بود یا اثربخشی لازم را ندارد.
• بنابراین درمان اضطراب جدایی در کودکان نیازمند صبر و بردباری والدین است. والدین باید با آرامش و صبوری پا‌به‌پای کودک، تمرین‌ها را انجام داده و او را در این راه همراهی کنند.
• حضور مداوم و ارتباط مداوم با روانشناس و مشاور والدین را در انجام این مهم یاری می‌کند.

معیارهای تشخیص اختلال اضطرابی در کودکان

کودکان مبتلا به این اختلال باید نشانه ها زیر را که بر اساس دی سی ام مشخص شده است از خود نشان بدهند.

کودک حس ترس شدید را زمان جدایی از کسی از خود نشان می دهد و بیش از حد به او وابسته است.

اگر افزون بر این مورد کودک شما حداقل ۳ مورد از موارد زیر را از خود نشان دهد باید حتما برای تشخیص اختلال اضطراب جدایی در کودکان به روانشناس مراجعه کنید.

• حس پریشانی در زمان جدا شدن از خانه یا فردی خاص
• نگرانی و ترس از دست دادن کسی با آسیب دیدن او
• نگرانی بابت اتفاقات ناخوشایندی مثل گم شدن یا مریضی
• دوری کردن از بیرون آمدن از خانه یا کنار فرد
• امتناع از تنها ماندن در خانه بدون والدین یا بزرگتر
• کابوس دیدن در شب در زمینه جدایی

سن بروز اضطراب جدایی طبیعی در کودک چه زمانی است؟

برای بیشتر کودکان اضطراب جدایی در سنین ۱۰ تا ۱۸ ماهگی رخ می‌دهد و می‌تواند تا سه سالگی هم ادامه داشته باشد.

این اضطراب زمانی رخ می‌دهد که می‌خواهید کودک را برای انجام کاری با پرستار یا شخص دیگری تنها بگذارید. یا شب‌ها او را در اتاقی جدا از خود بخوابانید.

اضطراب جدایی عموما تا سن دو سالگی کودک، تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. اگر این اضطراب پس از دو سالگی بهبود نیابد و یا کودک واکنش‌های شدید و غیرطبیعی از خود بروز دهد باید نشانه‌های اختلال اضطراب را در کودک به خوبی بررسی و برای این کار به مشاور و روانشناس کودک مراجعه کرد.

دلایل اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی ممکن است به خاطر استرس و یا یک حادثه خاص در زندگی کودک به وجود بیاید. به طورکلی می‌توان عوامل ایجاد اضطراب جدایی در کودکان را به چند دسته تقسیم کرد:

استرس یا از دست دادن یکی از شخصیت‌های مهم زندگی

مانند طلاق والدین، مرگ عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی و ..

ژنتیک و سابقه خونی

اختلالات اضطرابی ممکن است به صورت ژنتیکی به اعضای خانواده منتقل شود.

حوادث زیست محیطی

حوادثی که منجر به جدایی می‌شوند مانند قرنطینه در زمان کرونا.

شیوه فرزندپروری

یکی دیگر از دلایل اضطراب جدایی در کودکان ممکن است شیوه تربیت و فرزند‌پروری والدین باشد. والدین باید نحوه صحیح برخورد در هنگام جدایی را به خوبی بدانند.

درمان اختلال اضطراب بدون مراجعه به روانشناس ممکن نیست و حتی ممکن است بدون درمان کودک دچار اختلالات دیگر از جمله اختلال وسواس فکری عمل، افسردگی، اختلال اضطراب اجتماعی و… شود.

حمله عصبی اختلال شخصیت اضطراب جدایی

این اختلال ممکن است با «حمله پانیک» (Panic attack) همراه باشد. در حمله پانیک برای چند دقیقه علائم اضطرابی چنان شدت می‌‌گیرد که فرد تصور می‌کند در حال مرگ است.

با وجود اینکه حمله پانیک خطر واقعی مرگ به دنبال ندارد، این باور چنان شدید است که هر لحظه وحشت فرد را بیشتر و حال او را بدتر می‌کند.

در طی این حمله، افراد به سختی می‌توانند افکار و حالت‌‎های خود را مدیریت کنند و برای غلبه بر حمله حتما به کمک حرفه‌ای متخصص نیاز است.