اکثر افراد یا خودشان در کودکی دوست خیالی داشتهاند یا کسی را میشناسند که در دوران کودکی همبازی خیالی داشته است. برخی مطالعات نشان میدهد که حدود ۶۵درصد کودکان دوست خیالی دارند.
کودکان معمولاً از ۳-۵ سالگی شروع به اختراع دوستان خیالیشان میکنند. این مورد در سراسر جهان و از همه فرهنگها از کشورهای انگلیسی زبان گرفته تا کنیا، نپال و ژاپن گزارش شده است.
نه تنها کودکان در حال رشد بلکه افراد مبتلا به سندروم داون و کودکان مبتلا به اوتیسم نیز از بازی با دوستان خیالیشان لذت میبرند.
از دیگر دلایل مهم ساخت دوست خیالی این است که کودک به دلیل رفتار بد یا شیطنت مورد سرزنش قرار گرفته و مقصر شناخته شود. به گفته کودکان سازنده دوستان خیالی، این دوستان دلیل شکستن پنجرهها یا به هم ریختگی اتاق هستند.
مزایای داشتن دوستان خیالی
تحقیقات نشان داده است که کودکان دارای دوست خیالی نسبت به دیگر همتایانشان از آگاهی اجتماعی بیشتری برخوردار هستند.
برای مثال این کودکان بهتر از کودکانی که تجربه داشتن دوست خیالی را ندارند میتوانند خودشان را جای دیگران بگذارند. این بدان معناست که آنها میتوانند درک کنند که دیگران چگونه متفاوت از ما میاندیشند و این توانایی در بسیاری از موقعیتهای اجتماعی به آنها کمک میکند.
مطالعات دیگر نشان میدهد کودکانی که دوست خیالی دارند بیشتر از کودکان دیگر به ذهن دیگران توجه میکنند. به عبارت دیگر این کودکان هنگام توصیف دوستان واقعیشان بیشتر تمایل دارند درباره شخصیت آنها صحبت کنند تا ویژگیهای بصری.همچنین این کودکان واقعنگرترند و درک بهتری از خودشان دارند. مثلاً میدانند که افکارشان امکان ندارد از ذهنشان بیرون بزند و این واقعیتی است که بسیاری از کودکان از درک آن عاجزند.
با وجود همه این مزایا هنوز دشوار است که به طور قطع بگوییم این کودکان خلاقیت بیشتری دارند یا از نظر اجتماعی آگاهتر هستند. با این حال به نظر میرسد کودکی که میتواند با دوستی خیالی بازی کند با گذشت زمان تواناییهای اجتماعیاش بهتر میشود.همه این یافتهها به پیشرفتهای مثبت اجتماعی اشاره دارند که برای هر کودکی مهم است. عموماً با بالا رفتن سن آزادی بیشتری برای پیدا کردن دوستان جدید داریم و در عین حال زمان کمتری برای تنها ماندن با خودمان پیدا میکنیم.ما به مرور زمان دنیای اجتماعی را بهتر درک میکنیم. با این حال پس از گذشت چند سال بیشتر کودکان بازی با دوستان خیالیشان را کنار میگذارند اما برخی نیز به این روند ادامه میدهند. این افراد حتی در نوجوانی نیز از مهارتهای سازگاری بیشتری برخوردار هستند. داشتن دوست خیالی در بزرگسالی نیز به ندرت ممکن است رخ دهد.حتی برخی معتقدند نویسندگان برای خلق شخصیتهای داستانی خود از کمک دوستان خیالیشان استفاده میکنند چرا که گاه نویسنده هم انتظار اتفاقاتی که برای شخصیتها میافتد را ندارد.
نقش والدین
اغلب والدین نمیدانند که چگونه با دوست خیالی فرزندشان برخورد کنند. بهترین کاری که والدین در این مواقع میتوانند انجام دهند پذیرفتن همبازی خیالی و پیوستن به بازی آنهاست.
برای مثال اگر فرزندتان قبل از صرف ناهار مشغول بازی با دوست خیالیاش است، به او پیشنهاد دهید که میز را برای پذیرایی از دوستش آماده کند.
ممکن است دوست خیالی فرزندتان در بازی جر بزند یا کاری که فرزندتان از او خواسته انجام ندهد یا حتی حرفهای معنیداری به بچه شما بگوید، در اینگونه موارد بهترین کار برای والدین این است که به سخنان فرزندشان درباره گفتههای دوست خیالیاش گوش دهند و سعی کنند مشکل آنها را برطرف نمایند زیرا همین وقایع نیز به کودک کمک میکند درک بهتری از محیط اجتماعی داشته باشد.
البته موارد نادری وجود دارد که لازم است والدین نگران همبازیهای خیالی کودکشان باشند. مثلاً زمانی که کودک فکر میکند دوستش واقعی است. بیشتر کودکان تفاوت بین دوستان خیالی و واقعیشان را درک میکنند.
بنابراین در اکثر موارد دوستان خیالی نمونهای از توانایی تخییل شگفتانگیز کودکان هستند و به نفع کودک عمل میکنند.