تیم روانشناسی و فرهنگی و آموزشی کودک افرادخت در این مقاله قصد دارد اهمیت روانشناسی کودک و تاثیرات آن بر تربیت فرزند را مورد بررسی قرار دهد. این مقاله با عنوان روانشناسی کودک چه نقشی در رشد و تربیت کودک دارد منتشر گردیده است. در حال حاضر تقریبا همه خانواده ها می دانند که برای تربیت فرزند نمیتوان تنها بر تجربیات زیسته ی خود اکتفا نمایند و باید از مباحث روانشناسی و استفاده نمایند تا بتوانند همه جوانب را برای تربیت فرزند در نظر بگیرند. در این مقاله به اهمیت حضور روانشناس در زندگی خانواده هایی که مشغول تربیت فرزند هستند اشاره شده است. همچنین به اهمیت مباحث بسیار مهم روانشناسی کودک و علم روانکاوی تاثیر آن در زندگی و تربیت و رشد فرزند و کودک سالم پرداخته شده است.
مهمترین دوره برای تربیت کودک و شکل گیری هویت هر فردی همان دوره کودکی است. در این دوران عوامل مختلفی وجود دارند که بر رشد و تربیت کودک اثر می گذارند. کودک در این دوران هنوز شخصیتش اش شکل نگرفته و می توان هر آنچه لازم است را به او آموزش داد. نقش روانشناسی در رشد و تربیت کودک این است که دائما ابعاد شخصیتی کودک را مورد بررسی قرار داده و هر گونه مشکلی را که در شخصیت کودک شروع به شکل گیری می کند را می توان به کمک روانشناسی کودک رفع کرد.
والدین در ارتباط با رشد و تربیت یک کودک مسئول اند و باید این روند را به بهترین شکل ممکن به انجام برسانند. شما نه تنها نسبت به آن کودک؛ بلکه نسبت به تمام مردم جامعه که در ارتباط با کودک شما قرار خواهند گرفت مسئول هستید. البته اگر چه مسئولیت پرورش کودک بر عهده شماست و شما تحت فشار استرسی بزرگی قرار می دهد؛ اما در حوزه با کمک گرفتن از روانشناس کودک به خوبی از پس آن بر بیایید.
یکی از فاکتورهایی که در روانشناسی در رشد و تربیت کودک مورد بررسی قرار می گیرد؛ عشق و محبت است. هر فرد احساسات، عواطف دارد که وابسته به آن ها احساس، ترس، خشم، شادی، غم و… را حس می کند. این حس محبت و علاقه است که زندگی را گرم می کند و به فرد روحیه ای برای تلاش دوباره می دهند. در خانواده هایی که تربیت کودک بدون هیچ عشفی صورت می گیرد. معمولا کودک با مشکلات شخصیتی زیادی در آینده دست و پنجه نرم خواهد کرد.
اعتقاد ما بر این است که کودک بدون مساله وجود ندارد و این خانواده است که باید به نحو مطلوبی مسائل مربوط به آن ها را حل کنند. روانشناسی کودک این مهارت را به والدین می دهد که کمتر احساساتی عمل کرده و به جای اینکه در موقعیت های مختلف واکنشگر باشند، سنجیده تر عمل کنند. والدین خوب مواردی نظیر انضباط، عشق و علاقه را با هم ترکیب می کنند و از روانشناسی کودک جهت تشخیص و بکارگیری بهترین راهکارها برای تربیت فرزندان خود استفاده می نمایند.
موضوعات و مسائل بسیاری در ارتباط با تربیت فرزند و نحوه برخورد صحیح با آن ها وجود دارد که در زیر به برخی از آن ها اشاره شده است:
نقش پدر و مادر در روانشناسی کودک بسیار با اهمیت است. پدران و مادران می توانند توانایی ها و مهارت های فرزندشان را شناسایی و تفسیر کنند، پدر و مادر باید فرزند خود را درک کنند در غیر این صورت ممکن است در درک مهارت ها و توانایی ها و یا عدم توانایی او دچار اشتباه شوند، البته این اشتباهات گاهی بی ضرر بوده ولی در بعضی موارد نیز اینطور نیست. نداشتن آگاهی از رشد کودک باعث برداشت اشتباه از توانایی او و در نتیجه برداشت اشتباه میشود.
نقش پدر و مادر در روانشناسی کودک از این رو با ارزش است چون تحقیقات نشان داده که کودکان به طرز عجیبی تحت تاثیر زمانی قرار میگیرند که والدین برای رشد آن ها وقت می گذارند. این موضوع را در بررسی های دکتر براندا وولینگ مدیر و استاد پژوهشی دانشگاه میشیگان می توان مشاهده کرد. در روانشناسی کودک پدر و مادر باید در مورد رشد و روانشناسی کودک آموزش ببینند تا بتوانند رشد و احساسات روانی و ذهنی کودک خود را تفسیر کنند.
روانشناسی کودک شامل موضوعات و فاکتورهای گوناگون از جمله تاثیر ژنتیک بر روی رفتار کودک و همچنین فشارهای اجتماعی بر روی او می باشد. موارد زیادی در روانشناسی کودک حائز اهمیتهستند از جمله:
روانشناسی کودک به صورت تخصصی به مسائل رشد کودک می پردازد اما ممکن است شما به روانشناسی عمومی نیز نیاز پیدا کنید. در هر دو شرایط متخصصان باید به شیوه های مختلف روی رفتار و بهبود روانی کودک اثر بگذارند و به رشد وی کمک کنند.
مشاهده کردن یکی از ساده ترین و مهمترین روش ها برای درک روانشناسی کودک می باشد. والدین باید به حرف ها، علایق، عادات غذایی، رفتار، خواب، بازی کردن، و حرکات کودکشان توجه کنند، کودکان خود را با دیگر کودکان مقایسه نکنند و همیشه در ذهن خود او را منحصر بفرد و دارای ویژگی های خاص بدانند. والدین باید برای درک بهتر از روانشناسی کودک برای خود سوالاتی مطرح کنند، برای مثال :
کودک من چه کاری دوست دارد انجام دهد ؟
کودک من در برخورد با کارهایی که دوست ندارد مثل خوردن سبزیجات و یا زود خوابیدن چه واکنشى نشان میدهد ؟
آیا کودک من توانایی وقف دادن خود با شرایط را دارد ؟
والدین زمانی که به این سوالات پاسخ میدهند رفتار کودک خود را زیر نظر داشته و از مقایسه کردن او با دیگران بپرهیزند.
امروزه پدر ها و مادرها بدلیل مشغله های فراوان به فرزندان خود توجه کمتری میکنند. بخصوص پدر ها و مادر هایی که چند شغل دارند، ولی باید این نکته را بدانند که یکی از مهمترین کارها توجه به فرزند است. برای فرزند خود باید وقت بگذارید تا او را به خوبی درک کنید.
زمانی که برای رساندن او به مدرسه و یا زمانی که موقع شام با فرزند خود مى گذارید کافی نیست، برای درک روانشناسی کودک خود باید وقت بیشتری را با او سپری کنید، با او گفتگو کنید تا متوجه شوید کودکتان چه علایقی دارد چه نوع موسیقی را گوش میدهد و چه برنامه تلویزیونی را تماشا میکند. البته شما بجز صحبت کردن می توانید با نشستن کنار او و حتی با نگاه کردن به کودک خود برای او وقت بگذارید و از ویژگی های او مطلع شوید.
کودکان و نوجوانان زمانی که مشکلاتی دارند که به تنهایی نمی توانند با آن کنار بیایند به درمان نیاز دارند. یا زمانی که مشکلات بر عملکرد، احساس یا عملکرد آن ها تأثیر می گذارد، به کمک نیاز دارند. اگر همه چیز به خودی خود بهتر نشد، ممکن است بچه ها به درمان نیاز داشته باشند تا اوضاع بهبود یابد. گاهی اوقات، کل خانواده ها در تلاش برای برقراری ارتباط، یادگیری و ایجاد مرزها به حمایت نیاز دارند.
در درمان، بچه ها با انجام دادن یاد می گیرند. با بچه های کوچکتر، این به معنای کار کردن با تمام خانواده، نقاشی، بازی و صحبت است. برای کودکان و نوجوانان بزرگتر، درمانگر ها فعالیت ها و ایده هایی را به اشتراک می گذارند که بر یادگیری مهارت های مورد نیاز آن ها تمرکز دارد. آن ها از طریق احساسات صحبت می کنند و مشکلات را حل می کنند.
درمانگر ها، در حین یادگیری بچه ها را تحسین و حمایت می کنند. آن ها به بچه ها کمک می کنند خودشان را باور کنند و نقاط قوت خود را پیدا کنند. تکنیک های روانشناسی کودک، الگو های فکری مفید و عادت های رفتاری سالم را ایجاد می کند.
سایر مقالات افرادخت