مهمترین راه های چگونگی برخورد با دانش آموزان مشکل دار نام این مقاله از افرادخت است. در این مقاله به بررسی انواع دانش آموزان مشکل دار پرداخته ایم. همچنین انواع مشکلاتی که دانش آموزان می توانند با آن دست و پنجه نرم کنند. در این مقاله همچنین می توان راه کار هایی برای برخورد سازنده و بهینه با دانش آموزان را ارائه داد. تیم روانشناسی افرادخت در این مقاله به طور جامع به بررسی دانش آموزان وراهکار های مقابله با مشکلات آن ها و کمک و حمایت ازآن دها برای حل مشکل پرداخته شده است.
دانشآموزانی که سوءرفتار دارند یا از مشکلات اخلاقی رنج میبرند، ممکن است ویژگیهای بهخصوصی را از خود نشان دهند. برای فهم چگونگی برخورد با دانش آموز مشکل دار ابتدا باید رایجترین معضلات اخلاقی و خصوصیات آنها را بررسی کنیم.
یکی از مشکلات رفتاری دانش آموزان، خجالتی بودن آنها است. دانشآموزی که از شرم بالایی برخوردار است، کمتر صحبت میکند، دوستان کمتری دارد، ساکت و گوشهنشین است و هنگام حرف زدن با مشکلاتی روبهرو میشود. این دانشآموز نمیتواند بر روی حرفها و عقاید خود اصرار بورزد یا در بحثها و فعالیتهای کلاسی مشارکت پویا داشته باشد.
یکی از نکات مهم درباره چگونگی برخورد با دانش آموز مشکل دار، پرخاشگری و عصبانیت آنها است. در صورتی که فردی دارای خشم و پرخاش زیادی باشد، کلاس را بینظم خواهد کرد، باعث دعوا با سایر دانشآموزان و ضربوشتم آنها میشود و از مزاحمتهای رفتاری دست برنخواهد داشت.
مشکلات رفتاری دانش آموزان به پرخاشگری یا خجالتی بودن محدود نمیشود. دانشآموزی که بیشفعال است نیز به همان اندازه میتواند دردسرهایی را به وجود بیاورد. بدون اجازه صحبت کردن، گوش ندادن به حرف معلم، حاضرجوابی غیرمعقول، قطع کردن حرف دیگران، نشان دادن علائمی از پرخاشجویی، کنترل نشدن توسط معلم و والدین و انجام حرکاتی جهت مرکز توجه قرار گرفتن از مشکلات رفتاری دانشآموزان بیشفعال به شمار میرود.
در معنای اولیه، بزهکاری میتواند شامل دزدی یا تهاجم باشد، اما دانشآموزان متقلب نیز میتوانند در این دسته قرار بگیرند. افرادی که در مدرسه اعمال نادرست و خلاف عرفی انجام میدهند، دست به دروغگویی و انکار عمل میزنند، احترامی برای دیگران قائل نمیشوند و رفتارهایشان خارج از چارچوب سلامت رفتاری قرار خواهد گرفت و در واقع، شکل تهاجم و حمله به خود میگیرند.
چگونگی برخورد با دانش آموز مشکل دار و بزهکار علاوه بر والدین و معلم، به تراپیستها و روانپزشکان متخصص نیز نیاز دارد. در صورتی که رفتار این دست از دانشآموزان کنترل نشود، عواقب جبرانناپذیری را به دنبال میآورد.
یکی از رایجترین مشکل رفتاری دانشآموزان، در یادگیری کند و دیرفهمیدن مسائل است. اینگونه افراد نمیتوانند بهسرعت سایر دانشآموزها مطالب را فرابگیرند و آنها را تعمیم دهند. به همین علت، پریشانخاطر میشوند، از مشکلات روحی و حساسیت اخلاقی برخوردار خواهند شد، در فعالیتهای کلاسی شرکت نمیکنند و میانگین پیشرفت کمتری نسبت به دیگران دارند.
دانش آموزانی که با اختلالات رفتاری- عاطفی روبه رو هستند معمولاً در مدرسه و در کار درس و مشق در مقایسه با سایر دوستان شان ضعیف ظاهر می شوند. بررسی ها نشان می دهد تنها معدودی از دانش آموزانی که با اختلالات رفتاری مواجه هستند در تحصیل موفقند و اغلب در مقایسه با سایر دانش آموزان در امتحانات نمرات کمتری می گیرند. آنان از دوستان و همسن و سالان شان در مدرسه و دبیرستان ضعیف تر ظاهر می شوند و این امر باعث می شود اعتماد به نفس شان خدشه دار شود و عزت نفس نیابند.
با آنکه همه دانش آموزانی که اختلال رفتاری دارند لزوماً عزت نفس بدی ندارند، کسانی که در مدرسه نمرات خوبی نمی گیرند بعید است به یک خودانگاره مثبت برسند و به اندازه سایر همکلاسی هایشان مدرسه را دوست داشته باشند. به طور طبیعی دانش آموزی که با موقعیت های تحصیلی ضعیف روبه رو است به احتمال زیاد عواقب اجتماعی منفی را تجربه می کند که این خود می تواند بدرفتاری های بیشتری را سبب شود.
اغلب اوقات دانش آموزانی که اختلالات رفتاری- عاطفی را به نمایش می گذارند با ویژگی هایی مانند حواس پرتی، فعالیت بیش از اندازه یا تکانشی بودن توصیف می شوند. بسیاری از این دانش آموزان نمی توانند به سخنان آموزگار سر کلاس گوش بدهند و به آن توجه لازم داشته باشند. آنها به سرعت به این نتیجه می رسند که نمی توانند با آموزگارشان و نیز دوستان شان کنار بیایند و علتش این است که نمی توانند به صحبت های آموزگار توجه کنند و به راحتی حواس سایر دانش آموزانی را که در کنار آنها نشسته اند نیز پرت می کنند.
دانش آموزانی که با کاستی شدید توجه روبه رو هستند، ممکن است رفتارهای عجیب و غریبی را به نمایش بگذارند و واکنش منفی آموزگاران و هم شاگردی هایشان را به دنبال داشته باشند. این دانش آموزان ممکن است میان حرف دیگران بپرند یا دائماً سوال کنند، از سر جایشان بلند شوند یا زیاد حرف بزنند یا ممکن است در خیال فرو بروند و انگیزه یی برای انجام تکالیف مدرسه نداشته باشند. از جمله بارزترین نمودهای کاستی توجه می توان به جنب وجوش بیش از اندازه و پس از آن به بی توجهی اشاره کرد.
معلمان باید همیشه طرح یا راهبردهای مشخصی برای مدیریت دانش آموز مشکل آفرین داشته باشند. و بسیار مهم است به این نکته توجه داشته باشند که هر موقعیتی متفاوت از موقعیت دیگر است. یک راهبرد ممکن است برای دانش آموزی موثر باشد و برای دانش آموزی دیگر غیر موثر.
پیشگیری بهترین روش برای مدیریت دانش آموز مشکل آفرین است. روزهای ابتدایی شروع سال تحصیلی بسیار مهم است. و به نوعی تعیین کنندۀ حال و هوای مدرسه در کل سال است.
دانش آموزان برآوردی از معلم شان خواهند داشت و متوجه خواهند شد که دقیقا اجازۀ چه کار یا کارهایی خواهند داشت. بنابراین بسیار مهم است معلمان در همان ابتدا محدوده ها را تعیین کنند.
همچنین بسیار مهم است که در همان ابتدا با دانش آموز ارتباط برقرار کنید و با آنها تعامل داشته باشید.
معلم نباید هرگز روی دانش آموز فریاد بکشد و یا به او بگوید “خفه شو”. در حالی که ممکن است بطور بسیار مقطعی در آرام کردن جو کلاس موثر باشد، اما جنبۀ مضر بودن آن بسیار بیشتر است.
معلمان هنگام مواجهه با دانش آموزان مشکل آفرین باید با آرامش رفتار کنند. اگر آرام باشید و خشم خود را کنترل کنید بطور سریع تری باعث کنترل دانش آموز و جو کلاس خواهید شد.
اما اگر رفتار مقابله ای و تندی داشته باشید، می تواند باعث ایجاد موقعیت خطرناک تر و بدتر شود. و این بطور بسیار زیادی به اعتبار معلمی شما لطمه وارد می کند.
بدترین کاری که معلم می تواند انجام دهد نادیده گرفتن وضعیت بوجود آمده و امید بستن به از بین رفتن تدریجی آن است.
به دانش آموزان تان این پیام را برسانید که باید در قبال رفتارهای نامناسب شان پاسخگو باشند حتی اگر آن رفتارها بسیار کوچک باشد، چرا که همان رفتارهای کوچک باعث شکل گیری رفتارهای بزرگتری خواهد شد که اصلاح یا حذف بسیار سخت خواهد بود.
از آنها بخواهید علت رفتار اشتباه شان را توضیح دهند، چه مشکلی وجود دارد، و رفتار درست کدام است.
به آنها بگویید چگونه رفتارهای شان روی دیگران تاثیر می گذارد. دانش آموزان ممکن در ابتدا مقاومت کنند، اما در نهایت آن را خواهند پذیرفت چرا که در یک محیط یادگیری ساختارمند احساس امنیت می کنند. به عبارت دیگر باید این اطمینان در آنها وجود داشته باشد که مدرسه حامی، کمک کننده، و راز دار او است.
خیلی سریع قضاوت نکنید. اگر دانش آموز چیزی برای گفتن دارد، ابتدا بخوبی به حرفهای گوش دهید.
گاهی اوقات چیزهای علت بوجود آمدن رفتارهای نامناسب است که شما آن درک نکرده یا ندیده اید. و گاهی اوقات دلایل بد رفتاری های در بیرون از کلاس یا مدرسه وجود دارد. و گاهی اوقات نیز رفتارهایش ممکن است وسیله ای برای جلب توجه و کمک ما به آنها باشد.
سعی کنید حرف ها و دغدغه هایش را بازگو کنید تا متوجه شوند بخوبی در حال گوش کردن و توجه به آنها هستید.
گوش کردن باعث اعتماد دو طرفه و درک بهتر شرایط شده و در نتیجه احتمال بیشتری برای مدیریت بد رفتاری ها فراهم می کند.
هیچوقت و بطور عمد دانش آموز مشکل آفرین را جلوی جمع مورد سرزنش یا تنبیه قرار ندهید. زیرا بیش از آنکه خوب باشد بسیار صدمه زننده است.
صحبت خصوصی بعد از کلاس یا زمان زنگ تفریح یا مشاوره می تواند بسیار مفیدتر باشد. در این صورت آنها بطور بیشتری پذیرای صحبت های شما خواهند بود. و احتمالا راستگو تر خواهند بود.
حفظ شأن دانش آموزان بسیار مهم است. هیچ کسی نمی خواهد جلوی همکلاسی هایش مورد سرزنش یا حتی نصیحت قرار بگیرد. در صورتی که به عنوان معلم چنین کار ی انجام دهید مطمئنا به اعتبار و اقتدار خود آسیب خواهید رساند.
ایجاد فضایی برای حل مشکل توسط خود دانش آموز می تواند بسیار مفید باشد. فرصت خود اصلاحی را به آنها بدهید. آنها را تشویق کنید تا اهداف فردی برای خود تعیین کنند، برای برآورده ساختن اهداف شان و البته انجام ندادن کارهای نامناسب جایزه دهید.
برنامه رفتار دانش آموز توافقی میان دانش آموز، والدین شان و معلمان است. این برنامه رفتارهای مورد انتظار، مشوق های لازم برای انجام درست رفتارها، پیامدهای رفتار بد را مشخص می کند.
سایر مقالات افرادخت