اهمیت پازل برای کودکان
اهمیت پازل برای کودکان نام این مقاله از وب سایت فرهنگی و هنری و سرگرمی مدرسه دخترانه افرادخت می باشد.
تیم فرهنگی و سرگرمی افرادخت در این مقاله به تاثیری که بازی های فکری مخصوصا پازل بر ذهن کودک می گذارد می پردازد.
پازل در عین حال که به سرگرمی کودک کمک شایانی می کند اهمیت بسیار زیادی در راستای تقویت حافظه و تصویر سازی و هوش کودک دارد.
این بازی همانند شطرنج که به شدت بر سبک زندگی کودک تاثیر می گذارد می تواند در نحوه ی رفتار و نگرش به مسائل در آینده کمک نماید.
در این مقاله با اهمیت ویژه ی پازل برای کودکان با افرادخت همراه باشید.
پازل چیست
پازل نوعی بازی است که طی آن باید قطعاتی را صورت منطقی در کنار هم قرار دهیم تا نمایی کامل از یک شکل یا اطلاعات به دست بیاید.
این کار نیاز به نبوغ و دانش دارد و این مهارت‌ها را در فردی که در حال انجام آن است به چالش می‌کشد.
تصویر پازل‌ها می‌تواند هر چیزی باشد.
عکس مناظر، پرتره، تابلوهای نقاشی، ساختمان‌ها، ماشین‌ها و تصاویر شاد کودکانه که گاهی برگرفته از شخصیت‌های کارتونی است.
پازل‌های کودکان معمولا شامل تصاویر شادی است که بچه‌ها را ترغیب میکند آنها را بسازند.
انواع پازل
پازل‌ها را از چند نظر می‌توان دسته‌بندی کرد:
ژانر
اینکه مضمون پازل چه چیزی باشد، ژانر آن را می‌سازد. پازل‌ها ممکن نمایی از اعداد یا حروف الفبا باشند، نمایی از نقشه‌های جغرافیایی باشند، یا واژه‌ها و روابط را به تصویر بکشند و اکثر اوقات هم تصاویر را نمایش بدهند.
اندازه
پازل‌ها در یک اندازه ثابت ساخته نمی‌شوند. آنها را می‌توان در اندازه‌های متفاوتی پیدا کرد.
تعداد قطعات
پازل‌ها تعداد قطعات متفاوتی دارند. دو تکه الی 1000 تکه و گاهی هم بیشتر.
شکل
ممکن است پازل دو بعدی باشد یا سه بعدی و گاهی هم به صورت مکانیکی طراحی شود.
جنس
پازل‌ها در جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند. چوبی، پازل فومی و مقوایی. نوع مقوایی پازل‌ها طرفداران بیشتری دارد. چرا که سریع‌تر ساخته می‌شود، هزینه ساخت آنها هم کمتر است و با قیمت کمتری به دست مشتری می‌رسند.
فواید بازی پازل برای کودکان
اهمیت بازی پازل برای کودکان در تأثیر عمیق و گسترده‌ای است که بر هوش و توانایی‌های ذهنی و روانی کودک می‌گذارد. البته این تأثیر محدودیت سنی ندارد و در هر فردی (اگر پازل متناسب با سن او باشد)، کم‌وبیش همین اثرات را خواهد داشت اما موضوع صحبت ما دراینجا کودکان هستند.
تقویت حافظه
کودک پیش از به‌هم‌ریختن و چیدن مجدد پازل، تصویر آن را در ذهن دارد. معمولا عکس پازل به عنوان راهنما در اختیار کودک قرار می‌گیرد اما معمولا کودکان پس ازچندبار چیدن، تصویر را به ذهن می‌سپارند و این یعنی تقویت حافظه‌ی تصویری.
افزایش قدرت حل مسئله
یکی از دلایل اهمیت بازی پازل برای کودکان این است که آنان را با چیزی روبه‌رو میکند که باید آن را نظم دهند و مسئله‌ی درهم‌ریختگی را در آن حل کنند. شاید به نظر ما ساده بیاید اما برای کودک چالش بزرگ و تأثیرگذاری است.
تقویت قوه‌‌ی تشخیص دیداری
اگر با روانشناسی اسباب بازی آشنا باشید، می‌دانید دقتی که کودک در چیدن پازل برای تشخیص و تمایز (خصوصا در رنگ‌های نزدیک به هم) نیاز دارد، در مورد هیج اسباب‌بازی دیگری مطرح نیست.
همچنین کودک باید علاوه بر رنگ، به اندازه‌ها هم توجه کند و شکل قطعات را جور کند و این از نکات اهمیت بازی پازل برای کودکان است.
یادگیری و درک مفاهیم هندسی
از فواید بازی پازل برای کودک این است که هوش فضایی و هندسی او تقویت می‌شود. بسته به نوع پازل و جورچین کودک با مفاهیم سطح و حجم آشنا می‌شود و به اندازه‌گیری ذهنی آنها می‌پردازد.
افزایش اعتمادبه‌نفس و صبر
طی مراحل چیدن پازل تا رسیدن به شکل نهایی که هدف است، صبر را در کودک تقویت میکند.
برخلاف بسیاری دیگر از اسباب‌بازی‌ها که در شکل نهایی و کامل خود هستند و درواقع لقمه‌های آماده تلقی می‌شوند، پازل یک مجموعه‌ی درهم‌ریخته و یک شکل ناقص پیش روی کودک است که باید خودش آن را سروسامان بدهد.
موفقیت در این فرایند، سبب افزایش اعتمادبه‌نفس کودک می‌شود که از دیگر موارد بی‌نظیر اهمیت بازی پازل برای کودکان است.
فراموش نکنید تناسب پازل با سن کودک از این نظر اهمیت فراوانی دارد و ناتوانی کودک در چیدن و حل کردن به دلیل عدم تناسب با سن، تأثیر نامطلوبی بر روحیه‌ی او می‌گذارد.
برای انتخاب پازل مناسب حتی چندان به رده سنی درج شده روی خود آن نیز نباید اطمینان کرد.
بهتر است پازل را با توجه به شناختی که از توانایی‌های فرزند خود دارید، انتخاب کنید به نحوی که نه بسیار آسان و راحت باشد و نه چندان دشوار که او را به هدف نرساند.
توجه، تمرکز و تخیل
دقتی که پازل برای جورکردن اشکال و رنگها می‌طبلد، توجه و تمرکز را در کودک تقویت میکند. همچنین به این دلیل که کودک باید دائما تصویر ساخته نشده‌ای را در ذهن خود مجسم کند و بعد وارد مرحله‌ی ساختن آن شود، تخیل در او افزایش می‌یابد.
خلاقیت
کودک ممکن است برای زودتر به نتیجه رسیدن، با ابتکاراتی پازل برای خود آسان کند؛ مثلا تکه‌های مربوط به قاب پازل را در ابتدا بچیند، رنگها و اشکال مشابه را کنارهم بگذارد تا راحت‌تر آنها را پیدا کند و خلاصه راهکارهایی این‌چنینی در پیش گیرد که همگی حاصل خلاقیت او هستند.
تحریک حس کنجکاوی و هیجان
پازل یک معمای واقعی است که برای رسیدن به پاسخ آن، کودک باید مراحلی را گام‌به‌گام طی کند. این کنجکاوی‌های ساده‌ی کودک، درحقیقت مسیر را برای کاوشگری‌های بزرگتر او آماده میکند.
تقویت مهارتهای حل مسئله در کودک، اصلی‌ترین اهمیت پازل برای کودک
تکمیل یک پازل حتی اگر ساده‌ترین پازل باشد می‌تواند مهارت حل مسئله در کودکان را ارتقا دهد.
زیرا کودک را با چیزی رو‌برو میکند که باید آن را نظم دهد و مساله در هم‌ریختگی را در آن حل کند.
والدین و مربیان می‌توانند با آموزش استراتژیهای مختلف، در تکمیل پازل نقش مهمی داشته باشند.
به طور مثال، استراتژیهای مرتب‌سازی به بچه‌ها می‌آموزد که یک کار بزرگ را به کارهای کوچکتری تقسیم کنند.
در اینجا یک مورد از این استراتژی‌ها را بیان کردیم که می‌توانید آن را امتحان کنید.
پس از ریختن یک پازل بر روی زمین، به کودک خود بیاموزید که قطعات را براساس رنگ یا شکل‌شان مرتب کند تا به‌سرعت جای آنها را بیابد.
به‌عنوان مثال، اگر یک گل قرمز در پازل وجود دارد، به دنبال قطعات قرمز باشد و آنها را در یک دسته کنار هم قرار دهد.
در این حالت کودک یاد می‌گیرد که چگونه هدف‌گذاری کرده تا بتواند پازل را سریع‌تر حل کند.
تقویت مهارتهای اجتماعی کودکان در هنگام حل پازل
وقتی کودکان در کنار هم یک پازل را حل می‌کنند، نه تنها با یکدیگر در مورد اینکه کدام قطعه را کجا قرار دهند صحبت می‌کنند، بلکه در صورت بروز مشکلات به یکدیگر کمک می‌کنند.
شما نیز وقتی با کودک خود در تکمیل پازل همراه می‌شوید، می‌توانید مهارتهای اجتماعی را با او تمرین کنید.
به عنوان مثال، می‌توانید از کلمات مودبانه برای درخواست یک قطعه یا پیشنهاد یک استراتژی استفاده کنید. کودک شما نیز هنگام کار با دیگران این شیوه‌ها را امتحان خواهد کرد.
پازل‌ها نقطه عطفی در رشد کودک شما
پازل‌ها مهارتهای زیادی را توسعه می‌دهند و همین امر آنها را به بهترین بازی آموزشی در سال‌های اولیه‌ی کودکی تبدیل کرده است.
فواید حل پازل برای مهارت های شناختی
معماها به طور خاص پازل ها در طیف بسیار گسترده ای از مضامین و طرح های مختلف طراحی می شوند.
این مضامین مانند حروف الفبا، میوه ها، وسایل نقلیه، حیوانات، رنگ ها، شکل های هندسی و … همه از مفاهیمی هستند که کودکان با چیدن پازل می توانند آن ها را بیاموزند.
مهارت های شناختی کودکان با حل کردن پازل های موضوعی افزایش می یابد و درک آن مفهوم عمیق تر صورت می پذیرد.
اهداف، فواید و اهمیت بازی پازل برای کودکان
- تشخیص تفاوت در فرم، رنگ، اندازه و شکل به عنوان ابزار پایه هوش در دوره نوپایی
- تقویت هوش کلامی و افزایش دامنه واژگان جدید هنگام آشنایی با تصاویر جدید.
- تقویت حافظه دیداری.
- فهم رابطه بین جزء و کل و اینکه اجزاء شکل اصلی را می سازند.
- تقویت هوش فضایی، هندسی و تجسمی، با تجسم طرح اصلی و دنبال کردن خطوط و رنگها.
- افزایش قدرت هماهنگی بین چشم و دست که در سنین پایین بسیار اهمیت دارد.
- تقویت مهارتهای حرکتی دست به خصوص در پازل های مکعبی
- پرورش ذوق هنری کودک با درک تصاویر و رنگها
- افزایش قدرت توجه و تمرکز به عنوان یکی از مهارت های پایه برای آموزش و پرورش کودک
- افزایش اعتماد به نفس و احساس رضایت خاطر پس از حل پازل.
- درک مفهوم نظم و ترتیب و ضرورت توجه به آن.
- تقویت مهارت حل مسئله.
- آموزش صبر و پایداری در حل مسئله.
- تقویت هوش منطقی و استدلالی که پایه آموزش ریاضی نیز محسوب می شود.
- درک مفاهیم سطح، حجم و ارتفاع در بازی با پازل های مکعبی.
